Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα από 8/12/2014 έως και 14/12/2014

08/12/2014

19 4 λεπτά για να διαβάσετε

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

Δευτέρα, 8 Δεκεμβρίου

Η σελήνη ανατέλλει λίγο μετά τις 7 μ.μ. Καθώς ανεβαίνει ψηλότερα, κοιτάξτε στα αριστερά της για τον Πολυδεύκη και πάνω από τον Πολυδεύκη για τον Κάστορα. Ο Προκύων είναι κάτω και στα δεξιά της σελήνης και αρχίζει να ανεβαίνει πάνω από τον ορίζοντα.

Ο Ερμής φτάνει σε ανώτερη σύνοδο στις 12 το μεσημέρι. Αυτό σημαίνει ότι ο πιο εσωτερικός πλανήτης βρίσκεται στην απέναντι πλευρά του Ήλιου από τη Γη και παραμένει κρυμμένος στο έντονο φως του αστεριού μας. Θα επιστρέψει στον ουρανό, νωρίς το βράδυ στο τέλος του μήνα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:23 π.μ. της Τρίτης.

Τρίτη, 9 Δεκεμβρίου

Η σελήνη είναι σε χάση στον Καρκίνο, πάνω στα ανατολικά μετά τις 9 μ.μ. Κοιτάξτε προς τα δεξιά της για τον Προκύνα. Ψηλότερα, πάνω και αριστερά της Σελήνης είναι ο Πολυδεύκης.

Ο αστεροειδής 1 Δήμητρα περνά στην αθέατη πλευρά του Ήλιου από τη Γη. Παρά το γεγονός ότι ο λεγόμενος νάνος πλανήτης παραμένει κρυμμένος στο έντονο φως του αστεριού μας, γίνεται ολοένα και πιο εύκολο για να τον δει με τα όργανά του το διαστημόπλοιο Dawn. Αυτός ο ρομποτικός εξερευνητής πλησιάζει τη Δήμητρα και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από αυτόν τον μυστηριώδη κόσμο του αστεροειδούς, τον Μάρτιο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:14 μετά τα μεσάνυχτα.

Τετάρτη, 10 Δεκεμβρίου

Στα μέσα Δεκεμβρίου ο αμυδρός σχηματισμός της «κατσαρόλας» της Μικρής Άρκτου κρέμεται ευθεία από τον Πολικό προς τα κάτω στις 9 μ.μ.

Αν και ο Κρόνος πέρασε στην απέναντι πλευρά του Ήλιου από τη Γη μόλις πριν από τρεις εβδομάδες (στις 18 Νοεμβρίου), φαίνεται ήδη χαμηλά στα νοτιοανατολικά κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ο πλανήτης με τους δακτυλίους βρίσκεται σχεδόν 10 ° πάνω από τον ορίζοντα, 45 λεπτά πριν την ανατολή του ηλίου. Λάμπει με μέγεθος 0,5 και φαίνεται σαν το πιο φωτεινό «άστρο» σε αυτό το μέρος του ουρανού.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:01 π.μ. της Πέμπτης.

Πέμπτη, 11 Δεκεμβρίου

Η σελήνη ανατέλλει στις 10 μ.μ. απόψε. Ο παραπάνω χάρτης δείχνει τη θέση της σελήνης νωρίς τα ξημερώματα (περίπου 1 ώρα πριν την ανατολή του ήλιου) στον Καρκίνο και κοντά στον Δία τις επόμενες ημέρες.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:53 π.μ. της Παρασκευής.

Παρασκευή, 12 Δεκεμβρίου

Η Σελήνη φτάνει στο απόγειό της, το πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στις 1:04 π.μ. του Σαββάτου ( 251.395 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης). Την ώρα όμως που η Σελήνη θα ανατείλει περίπου στις 23:00, κατά πάσα πιθανότητα θα φανεί μεγαλύτερη από το κανονικό. Αυτό είναι απλά μια ψευδαίσθηση που δημιουργείται στους περισσότερους ανθρώπους κάθε φορά που ο δορυφόρος μας βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 7:39 π.μ. του Σαββάτου.

Σάββατο, 13 Δεκεμβρίου

Αν και η βροχή διαττόντων Διδυμίδες φτάνει στο απόγειό της αύριο το πρωί, το τελευταίο τέταρτο της Σελήνης θα μειώσει τον αριθμό των μετεώρων που θα μπορούσαμε να δούμε πριν από την αυγή. Ευτυχώς, αυτή είναι μια από τις λίγες «βροχές» που προσφέρει πολλά μετέωρα πριν από τα μεσάνυχτα. Αυτά φαίνεται να ακτινοβολούν από τον αστερισμό των Διδύμων που ανεβαίνει ψηλά αργά το βράδυ, πριν την ανατολή του φεγγαριού. Σε σκοτεινό ουρανό, οι παρατηρητές μπορούν να δουν μέχρι ένα μετέωρο το λεπτό.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:31 π.μ. της Κυριακής.

Κυριακή, 14 Δεκεμβρίου

Τελευταίο τέταρτο της σελήνης στις 2:52 μ.μ.

Το αστέρι Caph βρίσκεται στο φωτεινό τέλος του σχήματος ‘W’ του αστερισμού της Κασσιόπης. Εάν αντικρίζετε το Βορρά, είναι το αστέρι στην αριστερή πλευρά του ‘W.’ Μια γραμμή που προέρχεται από τον Πολικό και μέσω του Caph δείχνει τη θέση στον ουρανό που οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν ως την αρχή του συστήματος των ουράνιων συντεταγμένων. Αυτό το σημείο μηδέν συχνά αναφέρεται με το όνομα Εαρινή Ισημερία, δεδομένου ότι ο ήλιος βρίσκεται σε αυτό το σημείο την πρώτη ημέρα της άνοιξης (βόρειο ημισφαίριο).

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:22 μ.μ.

Αστρικές τροχιές στο φόντο του ναού της Αγίας Τριάδας στην Εύβοια. Φωτογράφος: Αντώνης Αγιομαμίτης. Λεπτομέρειες για τη λήψη της φωτογραφίας:
http://www.perseus.gr/Astro-Star-Trails-Tower-Euvoia-Triadas-2014.htm

Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως οTerence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής χάνεται στο φως του ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) αρχίζει να εμφανίζεται 20 λεπτά περίπου μετά τη δύση του ηλίου μόλις πάνω από το νοτιοδυτικό ορίζοντα. Θα την εντοπίσετε ευκολότερα αν κοιτάξετε με ένα ζευγάρι κιάλια. Η Αφροδίτη αρχίζει μια μακριά αλλά και αργή πορεία στο βραδινό ουρανό που θα διαρκέσει μέχρι το καλοκαίρι.

Ο Άρης (μέγεθος +1,0, στον Αιγόκερο) παραμένει χαμηλά στα νοτιοδυτικά το σούρουπο.

Ο Δίας (με μέγεθος -2,3 στον δυτικό Λέοντα) ανατέλλει πριν τις 10 μ.μ. και λάμπει ψηλά στα νότια πριν το λυκαυγές. Πιο κάτω από τον πλανήτη είναι ο Βασιλίσκος.

Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,5, στο Ζυγό) βγαίνει στον πρωινό ουρανό χαμηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά, πολύ πιο κάτω από τον Αρκτούρο και τον Στάχυ. Θα τον εντοπίσετε ευκολότερα με ένα ζευγάρι κιάλια.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά και νότια, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Μετακινούνται προς τα δυτικά όσο περνάει η νύχτα. Για τις ακριβείς θέσεις των δυο αυτών μακρινών πλανητών συμβουλευτείτε τους χάρτες: http://d366w3m5tf0813.cloudfront.net/wp-content/uploads/WEB_Uranus_Neptune_2014.pdf

08/12/2014

19 4 λεπτά για να διαβάσετε