Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 9-3 έως και 15-3

 ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

Δευτέρα, 9 Μαρτίου

Οι νύχτες του Μαρτίου προσφέρουν μια καλή ευκαιρία για να δείτε το ζωδιακό φως. Από το βόρειο ημισφαίριο, το τέλος του χειμώνα και νωρίς την άνοιξη είναι οι καλύτερες εποχές για να παρατηρήσετε αυτό το αμυδρό φως μετά το ηλιοβασίλεμα. Φαίνεται λίγο πιο αμυδρό από το γαλαξία μας, οπότε θα χρειαστείτε ένα καθαρό ουρανό χωρίς φεγγάρι και μια θέση παρατήρησης που να βρίσκεται μακριά από την πόλη. Με τη σελήνη τώρα σε χάση, είναι μια ευκαιρία για να το αναζητήσετε. Ψάξτε για μια λάμψη σε σχήμα κώνου, η οποία έχει ευρεία βάση και σκοπεύει σχεδόν κατ ‘ευθείαν πάνω από το δυτικό ορίζοντα, όταν θα έχει χαθεί το λυκόφως.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:56 π.μ. της Τρίτης.

 

Τρίτη, 10 Μαρτίου

Παρά το γεγονός ότι ο Δίας έφτασε σε αντίθεση πριν από ένα μήνα (6 Φεβρουαρίου), παραμένει ένα εντυπωσιακό θέαμα από το σούρουπο και μέχρις ότου ξεκινήσει το λυκαυγές. Ο γίγαντας πλανήτης λάμπει με μέγεθος -2,5 ανάμεσα στα αστέρια με φόντο τον ανατολικό Καρκίνο. Στρέψτε ένα τηλεσκόπιο στον Δία και θα δείτε ένα 44 ” διαμέτρου δίσκο με πολλές λεπτομέρειες να φαίνονται στην ατμόσφαιρά του. Ο Δίας αυτό το μήνα σχηματίζει ένα μεγάλο, σχεδόν ισόπλευρο τρίγωνο με τον Προκύνα και τον Πολυδεύκη. Κοιτάξτε νοτιοανατολικά αφού θα έχει βραδιάσει και θα δείτε τον Προκύνα στα δεξιά του Δία. Ο Πολυδεύκης είναι ψηλά από πάνω τους. Ο Προκύων είναι επίσης μέρος του ελαφρώς μεγαλύτερου Χειμωνιάτικου Τριγώνου στα δυτικά, επίσης με ισόπλευρο σχήμα. Τα άλλα του αστέρια είναι ο πορτοκαλής Μπετελγκέζ και ο φωτεινός Σείριος πιο κάτω.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:48 μ.μ.

Τετάρτη, 11 Μαρτίου

Wednesday_chart

Πριν το ξημέρωμα της Πέμπτης, στο νότιο ουρανό, η σελήνη (πλησιάζει στο τελευταίο τέταρτο) περνάει κοντά από τον πλανήτη Κρόνο. Ο Αντάρης είναι πιο κάτω.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 7:39 μ.μ.

 

Πέμπτη, 12 Μαρτίου

Ο Άρης εμφανίζεται περίπου 10 ° πάνω από τον δυτικό ορίζοντα, μια ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Λάμποντας με μέγεθος 1,3, ο κόκκινος πλανήτης ξεχωρίζει ανάμεσα στα αστέρια με φόντο τον νότιο Ιχθύ, περίπου 8 ° κάτω από την λαμπρή Αφροδίτη. Ο Άρης φαίνεται απογοητευτικός μέσα από ένα τηλεσκόπιο (ο δίσκος του εκτείνεται μόλις 4 “). Όμως ένας άλλος πλανήτης φαίνεται στο ίδιο οπτικό πεδίο. Ο Ουρανός βρίσκεται μόλις 0,3 ° νότια του Άρη (κάτω αριστερά όπως φαίνεται από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη). Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει τον 3 ” διαμέτρου δίσκο του με ένα ξεχωριστό μπλε-πράσινο χρώμα. Συμπτωματικά, ο Ουρανός γιορτάζει δύο ιστορικά ορόσημα αυτή την εβδομάδα. Ο Ουίλιαμ Χέρσελ ανακάλυψε τον έβδομο πλανήτη στις 13 Μαρτίου του 1781, ενώ μια ομάδα ερευνητών εντόπισε πρώτη τους δακτύλιους του πλανήτη στις 10 Μαρτίου του 1977.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:26 π.μ. της Παρασκευής.

 

Παρασκευή, 13 Μαρτίου

Τελευταίο τέταρτο της σελήνης στις 7:49 μ.μ.

Παραδοσιακά, αυτό που χωρίζει τον ουρανό του χειμώνα από της άνοιξης είναι ο αμυδρός αστερισμός του Καρκίνου, στον οποίο φέτος βρίσκεται ο Δίας. Οι χειμερινοί Δίδυμοι είναι στα δυτικά του και ο Λέων της άνοιξης είναι στα ανατολικά του. Μη μείνετε όμως μόνο στον λαμπρό πλανήτη. Ο Καρκίνος φιλοξενεί επίσης το σμήνος της Κυψέλης, το Μ44, στη μέση του. Αναζητήστε το 6 ° πάνω δεξιά του Δία νωρίς το βράδυ, περίπου το εύρος του πεδίου με ένα ζευγάρι κιάλια.

Friday_chart

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:17 μ.μ.

 

Σάββατο, 14 Μαρτίου

Καθώς πλησιάζουν τα μεσάνυχτα, κοιτάξτε προς τα ανατολικά για το λαμπρό αστέρι Αρκτούρο. Με μέγεθος 0, είναι το δεύτερο φωτεινότερο αστέρι από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Αν κοιτάξετε περίπου 20 ° προς τα αριστερά και λίγο κάτω από αυτόν, θα δείτε ένα ημικύκλιο από άστρα – τον αστερισμό του Βόρειου Στέφανου. Είναι η πιο εξέχουσα ομάδα αστέρων που έχει ένα σχήμα που θυμίζει κύκλο, κάτι που ταιριάζει με την «ημέρα του π» που γιορτάζεται σήμερα. Φέτος, στο έτος 2015, η ημέρα του π έχει ιδιαίτερη σημασία στις 03/14/15 (πρώτα ο μήνας, μετά η ημέρα) και στις 9:26:53 π.μ. και 9:26:53 μ.μ., με την ημερομηνία και την ώρα να αντιπροσωπεύουν τα 10 πρώτα ψηφία του π (3,141592653).

Saturday_chart

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:04 π.μ. της Κυριακής.

Κυριακή, 15 Μαρτίου

Ο κομήτης Lovejoy (C/2014 Q2) μπορεί να εντοπιστεί εύκολα αυτό το βράδυ καθώς περνάει μόλις 0,1 ° δυτικά του μεγέθους 2,7 δέλτα (δ) της Κασσιόπης. Αν συνεχίζει να λάμπει με μέγεθος 6, ο κομήτης θα φανεί εύκολα με τηλεσκόπιο σε ένα σχετικά σκοτεινό ουρανό.

CometLovejoy

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:55 μ.μ.

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

 moon

 Η σελήνη βρίσκεται στη φάση του τελευταίου τετάρτου αυτή την εβδομάδα, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία αυτή του Αντώνη Αγιομαμίτη.

 

 ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής χάνεται στο φως της ανατολής του ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) και ο Άρης (λιγότερο από 1% φωτεινός από αυτήν, με μέγεθος +1,3) εμφανίζονται μετά τη δύση του ηλίου πάνω από το δυτικό-νοτιοδυτικό ορίζοντα. Η Αφροδίτη αρχίζει μια μακριά αλλά και αργή πορεία στο βραδινό ουρανό, σαν «Αποσπερίτης», που θα διαρκέσει μέχρι το καλοκαίρι. Η απόσταση των δυο πλανητών ολοένα και μεγαλώνει. Ο Άρης είναι κάτω από την Αφροδίτη.

Ο Δίας (με μέγεθος -2,5 στον Καρκίνο) είναι ήδη ψηλά στο νότο όταν θα έχει βραδιάσει. Φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στις 10 μ.μ. Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρός του είναι 44 δευτερόλεπτα του τόξου.

Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,4, στην κεφαλή του Σκορπιού) βγαίνει στον πρωινό ουρανό στα νοτιοανατολικά μετά τις 1:30 π.μ. Περίπου 2° πιο κάτω και στα δεξιά είναι ο βήτα του Σκορπιού, με μέγεθος 2,5, ένα όμορφο διπλό αστέρι! Ακριβώς κάτω από τον πλανήτη και σε απόσταση ½ ° είναι ο αμυδρότερος ν του Σκορπιού, ένα αρκετά ανοιχτό διπλό αστέρι. Πιο κάτω και αριστερά, σε απόσταση 8° είναι ο Αντάρης.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθείς) είναι χαμηλά στα δυτικά το σούρουπο. Βρίσκεται πολύ κοντά στην Αφροδίτη και τον Άρη.

Ο Ποσειδώνας βρίσκεται βυθισμένος στο φως του ήλιου.

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί