Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 29-6 έως και 5-7

 

 Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

Δευτέρα, 29 Ιουνίου

Η Αφροδίτη και ο Δίας, στα δυτικά το σούρουπο, απέχουν τώρα 0,6°.

Η σελήνη σχηματίζει ένα τρίγωνο με τον Κρόνο στα δεξιά της και τον Αντάρη πιο κάτω.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:01 μ.μ.

 

 Τρίτη, 30 Ιουνίου

Η Αφροδίτη και ο Δίας βρίσκονται στη πιο κοντινή τους απόσταση, 0,3° μακριά (στο 1/3 της διαμέτρου της πανσελήνου). Ο Δίας είναι από πάνω. Και οι δύο χωράνε στο ίδιο οπτικό πεδίο ενός τηλεσκοπίου με χαμηλή μεγέθυνση. Η Αφροδίτη είναι μια παχιά ημισέληνος, ενώ ο Δίας είναι πολύ πιο θαμπή, ελαφρώς πεπλατυσμένη σφαίρα σχεδόν στο ίδιο μέγεθος. Στην πραγματικότητα είναι πολύ μακριά στο διάστημα. Η Αφροδίτη είναι σήμερα 77 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Ο Δίας είναι δεκάδες φορές πιο μακριά, στα 904 εκατομμύρια χιλιόμετρα, από την άλλη πλευρά του ηλιακού συστήματος.

Συννεφιά; Θα παραμείνουν εντυπωσιακά κοντά μεταξύ τους για αρκετές ημέρες ακόμα.

Επιτέλους το μεγάλο γεγονός!

 

 

Τετάρτη, 1 Ιουλίου

Πανσέληνος στις 5:21 π.μ. της Πέμπτης. Αρκετά πιο πάνω της σελήνης και στα αριστερά της είναι ο Αλτάιρ.

Η Αφροδίτη και ο Δίας έχουν μεγαλώσει την μεταξύ τους απόσταση στις 0,6°. Τώρα ο Δίας είναι στα δεξιά.

Το β του Ζυγού, στη βόρεια «δαγκάνα» του Σκορπιού είναι στην πραγματικότητα το πιο λαμπρό αστέρι του Ζυγού. Φαινομενικά, δεν υπάρχει τίποτα που να το κάνει ξεχωριστό, αλλά υπάρχουν δύο σημεία που αξίζει να αναφερθούν. Πρώτον, υπάρχει μια αναφορά ότι το αστέρι αυτό έχει χάσει μέρος της φωτεινότητάς του από τα αρχαία χρόνια. Δεύτερον, λέγεται ότι είναι το μοναδικό μονό αστέρι με πράσινο χρώμα. Ορισμένοι από τους πρώτους παρατηρητές το κατέτασσαν ως δευτέρου μεγέθους. Όμως, τώρα είναι αρκετά κάτω απ’ αυτό το μέγεθος. Το πράσινο χρώμα του είναι πιο ενδιαφέρον. Πολλοί παρατηρητές το έχουν περιγράψει ως «όμορφο, με ανοιχτή πράσινη απόχρωση». Ωστόσο, στους περισσότερους ανθρώπους φαίνεται λευκό και ομολογώ ότι ποτέ δεν ήμουν σε θέση να δω κάποιο χρώμα σ’ αυτό. Κοιτάξτε μόνοι σας και αποφασίστε τι χρώμα θα του δώσετε!

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:40 μ.μ.

 

Πέμπτη, 2 Ιουλίου

Η απόσταση της Αφροδίτης με τον Δία φτάνει στην 1°.

Ο Ιούλιος είναι ο μήνας του Σκορπιού! Αυτός ο ξεχωριστός αστερισμός του καλοκαιριού φαίνεται στα νότια νοτιοανατολικά όταν πέφτει το σκοτάδι. Αξίζει να εξερευνήσετε αυτήν την περιοχή του ουρανού αφού είναι γεμάτη με όμορφα αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό.

 

Παρασκευή, 3 Ιουλίου

Η Αφροδίτη βρίσκεται τώρα 1,5° μακριά από τον Δία χαμηλά στα δυτικά νωρίς το βράδυ. Η απόσταση αυτή ολοένα και μεγαλώνει. Ο Δίας είναι στα δεξιά.

Ο Ιούλιος υπόσχεται να είναι ο μήνας όπου ο Πλούτωνας θα είναι στο επίκεντρο. Το διαστημικό σκάφος New Horizons τώρα αποκαλύπτει λεπτομέρειες από το μακρινό κόσμο, κρυμμένες στο παρελθόν της ανθρωπότητας. Η πιο κοντινή προσέγγισή του στον Πλούτωνα την 14^η Ιουλίου θα ξαναγράψει τα βιβλία της γνώσης μας σχετικά με το σύστημα του Πλούτωνα. Ο πλανήτης φτάνει επίσης σε θέση όπου μπορεί να γίνει η καλύτερη παρατήρηση αφού θα βρίσκεται απέναντι από τον Ήλιο στον ουρανό μας και θα παραμένει ορατός όλη τη νύχτα. Λάμπει αμυδρά με μέγεθος 14,1, ωστόσο θα χρειαστείτε ένα 8-ιντσών ή μεγαλύτερο τηλεσκόπιο με καλά οπτικά για να τον εντοπίσετε οπτικά. Ο Πλούτωνας βρίσκεται στο βόρειο Τοξότη, περίπου 0,7 ° ανατολικά-βορειοανατολικά του μεγέθους 3,5 αστέρα χ2 του Τοξότη.

Σάββατο, 4 Ιουλίου

Καθώς βραδιάζει, στον δυτικό ουρανό η Αφροδίτη και ο Δίας ακόμη σχηματίζουν ένα εντυπωσιακό ζευγάρι χαμηλά. Το ζεύγος έχει τον Βασιλίσκο πάνω και στα αριστερά του (σε απόσταση 2°) και τα δύο πιο λαμπρά αστέρια του καλοκαιριού, τον Αρκτούρο πολύ ψηλά στα νοτιοδυτικά και τον Βέγα επίσης ψηλά στα ανατολικά.

 

Κυριακή, 5 Ιουλίου

Ο Ερμής λάμπει στο λυκαυγές αυτή την εβδομάδα, στέκεται 7 ° ψηλά στα ανατολικά-βορειοανατολικά μισή ώρα πριν από την ανατολή του ηλίου σήμερα. Ο πιο εσωτερικός πλανήτης λάμπει με μέγεθος -0,5 και θα πρέπει να φαίνεται πολύ καλά αν έχετε καλό ορίζοντα. Εάν δεν μπορείτε να τον εντοπίσετε αμέσως, ένα ζευγάρι κιάλια θα σας τον φέρει σε θέα. Μέσα από ένα τηλεσκόπιο θα δείτε τον 6″ δίσκο του φωτισμένο κατά τα 2/3.

Η Σελήνη φτάνει σε περίγειο, το πλησιέστερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στις 9:53 μ.μ. Θα βρίσκεται τότε 367.093 χιλιόμετρα μακριά από εμάς.

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

Η “τσαγιέρα” του αστερισμού του Τοξότη και ο γαλαξίας μας, όπως φαίνονται από τον κατασκότεινο ουρανό των Πετριλιώτικων βουνών. Η φωτογραφία είναι του Δημήτρη Μάλλιαρη.

Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

 

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής και ο αμυδρότερος Αλντεμπαράν είναι χαμηλά στα ανατολικά-βορειοανατολικά στο λυκαυγές. Χρησιμοποιήστε ένα ζευγάρι κιάλια. Ψάξτε για τον Ερμή 40 λεπτά πριν την ανατολή του ήλιου. Στα δεξιά του θα βρίσκεται ο 1^ου μεγέθους Αλντεμπαράν (Λαμπαδίας).

Η Αφροδίτη και ο Δίας (μέγεθος -4,6 και -1,8, αντίστοιχα) βρίσκονται σε συζυγία αυτή την εβδομάδα! Λάμπουν μετά τη δύση του ηλίου στο δυτικό ουρανό. Φτάνουν σε απόσταση μόλις 0,3° την Τρίτη 30 Ιουνίου. Οι δύο λαμπρότεροι πλανήτες θα βρεθούν 1,9 ° μακριά στις 4 Ιουλίου.

Ο Άρης έχει χαθεί στη λάμψη του ήλιου.

Ο Κρόνος (μέγεθος 0,2, στον Ζυγό, πάνω από την κεφαλή του Σκορπιού) βγαίνει στον ουρανό στα νοτιοανατολικά πριν τη δύση του ήλιου και μεσουρανεί στις 10:30 μ.μ. Κάτω και στα αριστερά του, σε απόσταση 13° είναι ο Αντάρης.

Ο Ουρανός (μέγεθος +5,9, στους Ιχθείς) είναι στα ανατολικά στο λυκαυγές.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος +7,9, στον Υδροχόο) είναι στα νοτιοανατολικά στην αρχή του λυκαυγούς (από τα βόρεια γεωγραφικά πλάτη). Όσο πιο νότια, τόσο ψηλότερα θα βρεθεί.

Εδώ θα βρείτε αναλυτικούς χάρτες για τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.