Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 30-3 έως και 5-4

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

Δευτέρα, 30 Μαρτίου

Αυτή είναι μια καλή εβδομάδα για να ψάξετε για τον Σείριο στο βραδινό ουρανό. Το φωτεινότερο αστέρι του νυχτερινού ουρανού (με μέγεθος -1,5) εμφανίζεται στο νοτιοδυτικό ουρανό μετά το τέλος του λυκόφωτος. Όσο πιο νότια ζείτε, τόσο υψηλότερα θα εμφανίζεται.

 

Αν κοιτάξετε με κιάλια τον Σείριο στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός θα βρείτε το όμορφο σμήνος Μ41 στο ίδιο οπτικό πεδίο, μόλις 4° κάτω από το αστέρι. (Astronomy: Roen Kelly)

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:20 μ.μ.

 

Τρίτη, 31 Μαρτίου

Η σελήνη σε αύξουσα φάση λάμπει κάτω από τον Βασιλίσκο και το «δρεπάνι» του Λέοντα νωρίς το βράδυ. Πιο πάνω και στα δεξιά της σελήνης λάμπει ο φωτεινός Δίας. Αργότερα το βράδυ, ο ουρανός περιστρέφεται για να τοποθετήσει τον Δία στα δεξιά της σελήνης.

 

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:07 π.μ. της Τετάρτης.

Τετάρτη, 1 Απριλίου

Ο ερχομός του Απρίλη βρίσκει πάντα τον Ωρίωνα στα νοτιοδυτικά το σούρουπο να γέρνει με τη ζώνη των τριών αστέρων του σχεδόν σε οριζόντια θέση (ανάλογα με την ώρα και το γεωγραφικό πλάτος). Η ζώνη προς τα αριστερά δείχνει το φωτεινό Σείριο, στα δεξιά προς τον Αλντεμπαράν και μακρύτερα, τις Πλειάδες.

Η Σελήνη φτάνει στο απόγειό της, το πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στις 4:01 μ.μ., 406.012 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:59 μ.μ.

Πέμπτη, 2 Απριλίου

Όταν βραδιάσει, πάνω από την Αφροδίτη είναι το σμήνος των Πλειάδων, σε απόσταση 8°. Το σμήνος θα περάσει από την Αφροδίτη, λιγότερο 3°, από τις 10 μέχρι τις 12 Απριλίου.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 04:46 π.μ. της Παρασκευής.

 

Παρασκευή, 3 Απριλίου

Ο Άρης φαίνεται σχεδόν 10 ° πάνω από τον δυτικό ορίζοντα 45 λεπτά μετά τη δύση του ηλίου. Με μέγεθος 1,4, ο πλανήτης βρίσκεται μέσα στα αστέρια του νότιου Κριού, περίπου 20 ° κάτω από τη λαμπρή Αφροδίτη απόψε. Ένα ζευγάρι κιάλια θα σας βοηθήσει να βρείτε τον κόκκινο πλανήτη στη λάμψη του λυκόφωτος, αν δεν μπορείτε να τον εντοπίσετε με το γυμνό μάτι.

Ψάξτε για το «μοναχικό άστρο» στο τέλος του σούρουπου. Το αστέρι, τυπικά γνωστό ως Αλφάρντ, είναι το φωτεινότερο αντικείμενο στον νότιο ουρανό. Ανήκει στον αστερισμό της Ύδρας, το «θαλάσσιο φίδι». Για να επιβεβαιώσετε ότι έχετε εντοπίσει το αστέρι 2^ου μεγέθους, παρατηρήστε ότι βρίσκεται 40 μοίρες πάνω και στα αριστερά του Σείριου και 23 μοίρες κάτω και στα δεξιά του Βασιλίσκου.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:37 μετά τα μεσάνυχτα.

 

Σάββατο, 4 Απριλίου

Πανσέληνος στις 3:06 μ.μ.

Αν ο ουρανός είναι καθαρός, οι κάτοικοι στο δυτικό ήμισυ της Βόρειας Αμερικής αυτό το πρωί θα μπορέσουν να δουν μια ολική έκλειψη της Σελήνης. Η Πανσέληνος τότε θα βρίσκεται κοντά στη βόρεια άκρη της σκοτεινής σκιάς της Γης, γεγονός που θα της δώσει μια πορτοκαλοκόκκινη απόχρωση. Η ολική φάση της έκλειψης αρχίζει στις 04.58 π.μ. (ώρα Ειρηνικού) και διαρκεί μόλις 4 λεπτά και 43 δευτερόλεπτα. Αυτό την κάνει να είναι η συντομότερη ολική έκλειψη σελήνης από τις 17 Οκτωβρίου, 1529. Κατά τη διάρκεια αυτής της έκλειψης, η σελήνη βρίσκεται στην Παρθένο, περίπου 10° βορειοδυτικά από το πιο λαμπρό αστέρι του συγκεκριμένου αστερισμού, τον 1^ου μεγέθους Στάχυ.

 Δείτε εδώ: http://www.timeanddate.com/eclipse/lunar/2015-april-4

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:28 μ.μ.

Κυριακή, 5 Απριλίου

Η λαμπρή Αφροδίτη βρίσκεται στο δυτικό ουρανό μετά τη δύση του ήλιου όλη την εβδομάδα. Λάμποντας με μέγεθος -4, ο πλανήτης κάνει ολοφάνερη την παρουσία του καθώς πέφτει το σκοτάδι σε οποιονδήποτε παρατηρητή με ένα καθαρό ουρανό. Βρίσκεται περίπου 25 ° πάνω από τον ορίζοντα, μία ώρα μετά την δύση του ήλιου. Εάν δείτε με ένα τηλεσκόπιο την Αφροδίτη, θα διαπιστώσετε ότι ο δίσκος της εκτείνεται στα 14 ” και εμφανίζεται φωτισμένη περίπου στα τρία τέταρτα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:16 π.μ. της Δευτέρας.

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

 

Στις 23 Μαρτίου ο Christopher Go έφτιαξε αυτό το εξαιρετικό βίντεο με την φωτεινή πορτοκαλί χρώματος, Ιώ και την πιο σκοτεινή Καλλιστώ, η μια μπροστά από την άλλη και σε αντίθετες κατευθύνσεις. Και οι δύο δορυφόροι φαίνονται πολύ όμορφα ως δίσκοι! Η αντίθεση της εικόνας είναι αυξημένη σε ένα ποσοστό. Στην πραγματικότητα υπάρχει μια διαφορά 0,7 στη λαμπρότητα (2 φορές) μεταξύ της Ιούς και της Καλλιστούς και μια διαφορά 3,7 φορές στη μέση λαμπρότητα της επιφάνειάς τους (albedo).

 

 Δείτε το βιντεο: (http://astro.christone.net/jupiter/j20150323.mp4)

 

 

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής έχει χαθεί στο φως του ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4 )λάμπει μετά τη δύση του ηλίου στο δυτικό ουρανό. Η Αφροδίτη αρχίζει μια μακριά αλλά και αργή πορεία στο βραδινό ουρανό, σαν «Αποσπερίτης», που θα διαρκέσει μέχρι το καλοκαίρι. Ο πλανήτης δύει στα δυτικά-βορειοδυτικά περίπου 1 ½ ώρα αφού θα έχει βραδιάσει για τα καλά. Οι Πλειάδες βρίσκονται από πάνω της και θα την περάσουν, στα δεξιά της, στις 12 Απριλίου.

Ο Άρης έχει μέγεθος +1,4, λιγότερο από το 1% της φωτεινότητας της Αφροδίτης και ολοένα μικραίνει την απόστασή του από τον ορίζοντα, κάτω και στα δεξιά της Αφροδίτης, περίπου στις 18 μοίρες στις 3 Απριλίου.

Ο Δίας (με μέγεθος -2,4, στον Καρκίνο) είναι ήδη ψηλά στο νότο όταν θα έχει βραδιάσει. Φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στις 10 μ.μ. Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρός του είναι 41 ή 42 δευτερόλεπτα του τόξου.

Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,3, στην κεφαλή του Σκορπιού) βγαίνει στον πρωινό ουρανό στα νοτιοανατολικά μετά τα μεσάνυχτα. Περίπου 2° πιο κάτω και στα δεξιά είναι ο βήτα του Σκορπιού, με μέγεθος 2,5, ένα όμορφο διπλό αστέρι! Ακριβώς κάτω από τον πλανήτη και σε απόσταση ½ ° είναι ο αμυδρότερος ν του Σκορπιού, ένα αρκετά ανοιχτό διπλό αστέρι. Πιο κάτω και αριστερά, σε απόσταση 8° είναι ο Αντάρης.

Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας βρίσκονται μέσα στο φως του ήλιου.